Mount Mulanje, geelzucht en de blarenziekte

Mijn laatste dagen op de Female Ward heb ik achter de rug. Het waren 4 interessante weken met uiteenlopende ziektebeelden! Veel longontstekingen, tuberculose, incomplete abortussen en malaria. Ook meer chirurgische gevallen als een botbreuk, schouder uit de kom en leuke abcessen aan voeten en vagina's. Maar bovenal veel patiënten waarvan ik totaal niet wist waarom ze zo ziek waren. 'General body pain, feeling weak, numbness of the legs of unable to speak'. Ik kon de patiënten moeilijk ongelijk geven die naar huis wilden na een week dure medicijnen en onderzoeken zonder enige verbetering van hun klachten.

Maandag 9 juli

Ik buig me over een 13 jarig meisje met een ernstige bloedarmoede. (voor de medici: Hb 3.2 g/dl = nabij 2 mmol/l). Ze heeft een vergrote milt en woont naast Lake Chilwa. Ik denk aan leukemie, HIV, slechte voeding, malaria en schistosomiasis (=bilharzia, die geinige parasiet uit mijn vorige blog). Aan het lab vraag ik naar haar rode bloedcellen onder de microscoop te kijken. Het leuke is dat ik 's middags in het lab zelf een kijkje onder de microscoop kan nemen. Er zijn grote ovale rode bloedcellen, wat duidt op een foliumzuur en/of vitamine B12-tekort. Gedurende de opname krijgt ze twee bloedtransfusies, antiwormmedicatie, vitaminetabletten en ik laat haar ontlasting en urine onderzoeken. Het meisje is klinisch wel stabiel, maar haar bloedarmoede knapt niet echt op. Ik bedenk maar weer eens dat ik geduldig moet zijn, de vitamines ben ik immers net gestart. Als ik op maandag op de afdeling kom, is het meisje door onbekende reden het weekend ontslagen zonder de medicijnen die ik heb voorgeschreven. Erg frustrerend.

Dinsdag 10 juli

Vandaag is Eva er niet, dus ik doe de female ward alleen. Dat wil zeggen met Tana, maar die reken ik niet echt mee. Ik heb veel zin om de zaalvisite te beginnen, want ik ben benieuwd hoe het met de interessante patiënten van gister is gegaan.

De dag loopt heel anders dan ik had gedacht. Er zijn 3 nieuwe opnames die eerst bekeken moeten worden voor ik aan de visite kan beginnen.

De zaal ligt vol met zo'n 25 patiënten. Op de grond liggen drie vrouwen op een matras, omdat de bedden op zijn. Iedereen kijkt me aan met een vragende blik. Ik weet even niet wat ik moet doen. Het gevoel overvalt me dat ik het niet aankan. Ik weet nog te weinig van de ziektes hier en kan deze verantwoordelijkheid niet aan. Dat gevoel werkt natuurlijk niet mee in het triëren van de patiënten; welke is het ernstigst ziek en waar moet ik eerst heen om beleid te maken.

Van de tropencursus herinner ik me ineens “eerst hulp vragen!”. Dus ik bel Steven en Timothy. Ze nemen niet op. Ik loop naar de maternity ward alwaar ik een lege zaal aantref met 5 verpleegkundigen en een clinical officer mister Baluwa die allen knikkebollend voor zich uit zitten te staren. Als ik Baluwa vraag of hij me wil helpen zegt hij: “huh.. doe jij zaalvisite op dinsdagen? Dat is niet nodig joh. Dinsdag is OK-dag. Ja okay, ik kom wel helpen maar ik ga eerst lunchen” Ik heb hem die dag niet meer gezien. Doris, de enige vrouwelijke clinical officer, is zelf druk op de male ward, maar loopt toch met me mee om een patiënte met geelzucht samen te bekijken. Daar ben ik erg blij mee.

Op bed 3 ligt namelijk sinds gister een comateus meisje van 26 jaar met geelzucht. De familie vertelt dat ze een aantal dagen gele ogen heeft en vanaf gister niet meer kan lopen. Ze slikt al een jaar HIV-medicatie en is doofstom vanaf haar geboorte. Alle medicatie is gestopt op de polikliniek, omdat werd gedacht aan geelzucht door een medicatiereactie. Verder is er niks gebeurd aan onderzoek of behandeling gister. Naar het schijnt omdat er geen familieleden waren om het mee te bespreken.

Ze heeft niet eens een infuus. Haar ogen zijn diepgeel. Ze ademt snel. Ik ruik een urinelucht en slijm loopt uit haar mond. Ik laat de verpleegkundige meteen een infuus prikken en start antimalariamiddelen, antibiotica en neem bloedtesten af. Ze kan geelzucht door malaria, hepatitis, leverfalen of nog vele andere oorzaken hebben. Ik vraag nog een longfoto en een echo van de lever en galwegen aan die zonder afwijkingen blijken. Helaas knapt ze niet op onder alle medicijnen die we in haar pompen. Ik weet echt niet wat ze heeft. Ze overlijdt in het weekend en laat een baby van 7 maanden achter. Haar zus probeert nog of ik de baby niet wil hebben, maar dat lijkt me geen slim idee. Hoewel het wel een uiterst schattig mannetje is.

Een andere nieuwe opname heeft een drainage nodig van het vocht in haar buik (therapeutische ascitistap). Haar buik ziet eruit alsof ze op het punt staat te bevallen van een drieling. Een andere nieuwe patiënt heeft waarschijnlijk hartfalen en klinkt kortademig. Ik besluit daar eerst maar een infuus te prikken, zodat ik haar vochtafdrijvende middelen kan geven. Hopelijk wordt ze dan wat minder kortademig.

Tussendoor verwijder ik de hechtingen in de vagina van een vrouw die vorige week aan een Bartholin cyste geholpen is.

's Middags tap ik 4 liter vocht af uit de ''drielingbuik''. We willen haar wel opnemen voor analyse van het vocht en om een oorzaak van het vochtoverschot voor de ascitis te vinden, maar de vrouw weigert opname en onderzoeken vanwege geldgebrek. Ze wil alleen medicatie mee naar huis. Dus ik schrijf diuretica voor.

Met sommige patiënten heb ik een speciaal contact. Er is een vrouw met uitslag op haar borstkas en bloederige blaren en korsten op haar enorm gezwollen lippen. Het ziet er werkelijk gruwelijk uit. Op straat zou ik met een boog om haar heen lopen. Nu ben ik blij met haar, want ze spreekt Engels, wil graag behandeld worden en ze heeft een ziektebeeld wat ik nog nooit zo gezien heb (Stevens Johnsons syndroom). Naast antiallergie medicijnen en immuunonderdrukkers heeft Eva bedacht haar een mondspoeling te geven met lidocaïne. Dat is een verdovend middel. Het blijkt goed te werken, ze heeft veel minder pijn en is blij! Ook eens een patiënt die niet klaagt en naar huis wil, maar het prima vind om opgenomen te blijven en om extra pijnmedicatie vraagt. Ik maak foto's van haar lippen om de genezing bij te houden.

Vrijdagmiddag heb ik haast om van de afdeling te komen om naar de Mulanjeberg te vertrekken. Het is al 3 uur, maar er zijn net nog 2 nieuwe patiënten binnengekomen via de Out Patient Department (polikliniek).

Lydia is een klein, dun meisje. Ik zou haar 11 jaar geven, maar ze is al 14 jaar. Ze is 1 dag ziek met koorts, buikpijn, uitslag op haar hele lichaam en zwakke benen. Tana heeft haar bekeken, maar ik vertrouw het niet. Tana heeft opgeschreven; “neck flexible”. Ik vind het meisje dubieus nekstijf (dit duidt op hersenvliesontsteking). In haar buik voel ik een grote zwelling wat of haar blaas of haar baarmoeder moet zijn. Bij het inbrengen van de katheter krijgen we antwoord daarop. Er loopt 2 liter urine af uit dit kleine meiske. Misschien heeft ze urineretentie door haar verlamde benen. Ik ben blij dat ik nog even naar haar gekeken heb en haar veilig in Eva's handen kan laten voor ik met Kimm op de minibus stap naar de Mulanjeberg.

Weekend 14/15 juli

We gaan Mount Mulanje beklimmen met de clan uit Thyolo! Mount Mulanje is de hoogste berg van Malawi met 3000 meter. Ons target is 2000 meter. Aangekomen in Mulanje is het informatiekantoor gesloten, want vandaag is de porters run. Gelukkig trek je als 'azungu' (blanke) overal volk aan en al snel dient zich een gids aan, Oscar. Hij regelt ook twee porters die onze spullen en proviand gaan dragen. We doen een kleine aanbetaling, zodat zij hun eten kunnen inkopen. Ze halen nog even een warme trui en de tocht kan beginnen. Het eerste stuk is een indrukwekkende wandeling door de groene theeplantages waar dit gebied bekend om staat. Het tweede deel van de beklimming is zwaarder. Het wordt steeds steiler. Op de stukken die ik als een aapje moet klimmen, kijk ik maar niet naar beneden. Het zweet vloeit rijkelijk bij iedereen. We nemen dan ook veel pauzes om boterhammen met pindakaas te smeren en water te drinken.

Net voor het donker wordt bereiken we een knus chalet. Masja heeft thuis gezwoegd op een aantal salades die heelhuids de berg op zijn gedragen door de porters. Het dessert is halal rijstepap, opgewarmd door Adem.

Na wat flauwe ''wie ben ik'' spelletjes gaan we de koude nacht in. Ik heb gelukkig een slaapzak mee, maar Anne en Masja hebben alleen een dekentje. We kruipen met de 4 meiden zo dicht mogelijk tegen elkaar aan, lepeltje lepeltje, om geen warmte te verliezen. Het is een barre nacht! Zondag lopen we via een andere route terug. Afdalen is duidelijk een taak van de quadriceps want die trillen nu nog na. Ik heb 3 dagen spierpijn gehad van deze beklimming.